1. Wstęp.

Zebranie wiejskie Aleksandrowic - władza statutowa będąca jednostką pomocniczą Gminy Zabierzów, powołało w listopadzie 2004 r. Grupę Inicjatywną w Aleksandrowicach. Grupa na spotkaniu w dniu 22 stycznia 2005 r. ustaliła konieczność opracowania strategii rozwoju Aleksandrowic, dokumentu będącego podstawą działań władz Aleksandrowic oraz dokumentu stanowiącego wytyczne dla władz Gminy Zabierzów określającego potrzeby i zamierzenia mieszkańców Aleksandrowic na lata 2005 - 2010. Grupa Inicjatywna w Aleksandrowicach jest jednostką wspomagającą działania Sołtysa i Rady Sołeckiej.

W przygotowaniu strategii uczestniczyli:

- Białecki Adam

- Budzyński Edward

- Celarska Grażyna

- Kądzioła Jan

- Kwaśnik Maria

- Kwaśnik Marek

- Morys Mieczysław

- Puchała Jan

- Strumińska Kazimiera

- Tekielak Bożena

- Żeglin Lech

Plan rozwoju Aleksandrowic jest zgodny ze „Strategią Rozwoju Gminy Zabierzów na lata 2003 - 2010” (w skrócie SRGZ) przyjętą uchwałą nr XVIII/95/03 Rady Gminy Zabierzów z 29.03.2003 r.

2. Podstawowe informacje o miejscowości.

Aleksandrowice - 10 km od Krakowa położone są w południowej części Gminy Zabierzów. Liczba mieszkańców Aleksandrowic wg stanu na koniec 2004 r. wynosiła 718 osób. Aleksandrowice zajmują powierzchnie 371 hektarów. Na terenie Aleksandrowic znajduje się 118 posesji w tym osiedle bloków mieszkalnych zarządzane przez wspólnoty mieszkaniowe. Miejscowość posiada dobre połączenie komunikacyjne z Krakowem, kursują tu 3 autobusy komunikacji miejskiej MPK o numerach:

- 209 na trasie Kraków (Salwator) - Morawica - Kraków,

- 226 na trasie Kraków (Widok) - Chrosna - Kraków ,

- 258 na trasie Kraków (Widok) - Brzoskwinia - Kraków.

Ponadto z dosyć dużą częstotliwością kursuje bus obsługiwany przez przewoźnika prywatnego na trasie Kraków (ul. Karmelicka) - Czułówek - Kraków.

Główna droga przebiegająca przez Aleksandrowice to droga powiatowa nr 118102 posiadająca bardzo zniszczoną nawierzchnie, szczególnie na odcinku między Balicami i Aleksandrowicami. Brak chodnika na wysokości osiedla, brak odpowiedniej kanalizacji deszczowej, nierówności nawierzchni, wzmożony ruch samochodów przewożących kruszywo z Kopalni Porfiru w Zalasie a z tym związane przekroczenia norm hałasu, nieprzestrzeganie przez kierowców ograniczeń prędkości to główne uciążliwości dla mieszkańców powodowane niewłaściwą infrastrukturą tej drogi. Pozostałe drogi na terenie Aleksandrowic posiadają status dróg gminnych i wymagają w znacznej części odwodnienia i poprawy stanu nawierzchni.

Aleksandrowice obecnie nie posiadają żadnej bazy lokalowej na działalność społeczną poza pomieszczeniem tzw. „sołtysówki” o powierzchni ok. 15 m2. Brak jest zaplecza dla działalności sportowej, wypoczynku i rekreacji mieszkańców. Nadzieję na zmianę sytuacji budzi rozpoczęta w 2004 roku budowa boiska sportowego.

Istotnym problemem dla Aleksandrowic jest brak kanalizacji sanitarnej oraz niesprawna oczyszczalnia ścieków Instytutu Zootechniki powodująca degradacje rzeczki Aleksandrówki. Dużą uciążliwością dla mieszkańców jest hałas którego źródłami są: autostrada (brak ekranów akustycznych na wiadukcie) oraz startujące i lądujące samoloty na sąsiadującym z Aleksandrowicami lotnisku.

Zabytki na terenie Aleksandrowic

Figura przydrożna usytuowana jest w środku wsi przy drodze z Aleksandrowic do Balic , po wschodniej stronie drogi. Jest to kamienny postument świętego Jana Nepomucena ˝ naturalnej wielkości. Postument niski z płaskorzeźbą Męczeństwa Świętego . Na postumencie napis ryty: „A. 1755. D. Z octobr.

1. zespół folwarczny (pałacu w Balicach), użytkowany przez Instytut Zootechniki

- dwór, murowany z końca XIX w.

- oficyna II, murowana z początku XX w.

- oficyna III, murowana ok. 1880 r.

- czworak, murowany, koniec XIX w.

- park krajobrazowy

Dolina Aleksandrowicka.

Dolina ta, zwana też Strumykiem, zalicza się do bardziej malowniczych dolinek jurajskich. Skałki są w niej na ogół mało widoczne, przeważnie ukryte wśród gęstych drzew, porastających strome zbocza. O jednej z ich, zwanej Krzywy Sąd, z daleka widocznej w zboczu doliny ponad lasem, krążą wśród ludu różne podania i legendy.

Rys historyczny

W XV wieku należały do Aleksandrowskich Toporczyków. W roku 1581 stanowiły własność Stanisława Iwana Karnińskiego herbu Wieniawa (ok.1510 - 1603) Karnińscy wywodzili się z Karnina w Kaliskiem i dopiero w I połowie XV wieku jeden z nich, prawdopodobnie drogą małżeństwa otrzymał wieś Aleksandrowice koło Krakowa, gdzie osiadł, a potomkowie jego pisali się Iwanami z Aleksandrowic lub Karnińskimi Iwanami. Po zburzeniu zboru kalwińskiego w Krakowie Stanisław ofiarował swój dwór w Aleksandrowicach na zbór dla mieszczan krakowskich. Tu odbywały się nabożeństwa dla krakowskich kalwinów. Stanisław Karniński zmarł w roku 1603.

Kolejnym właścicielem Aleksandrowic był Piotr Gołuchowski herbu Leliwa ( ok.1560 -. 1618), działacz kalwiński i rokoszanin. Rodzina Gołuchowskich należała do zamożnej szlachty, a sam Piotr powiększył swe dobra do kilkunastu wsi. Aleksandrowice kupił w roku 1613 lub 1614. Był równocześnie patronem zboru w Aleksandrowicach. Dnia 14 kwietnia 1614 r. pospólstwo krakowskie zbór ten napadło, spustoszyło i spaliło. Po jego śmierci Aleksandrowice odziedziczył jego najstarszy syn Samuel Gołuchowski - awanturniczy i nie lubiany przez ojca . On pierwszy z rodziny przeszedł na katolicyzm i około 1620-1630 wydalił stąd różnowierców.

W 1825 r. właścicielem Aleksandrowice był Eugeniusz książę Lubomirski. Wówczas w Aleksandrowicach były 3 karczmy i 2 folwarki. Ogółem powierzchnia gruntów wiejskich liczyła 725 mórg. W tym 355 mórg stanowiły pola uprawne, 27 – łąki, 9 - ogrody, 17 -pastwiska, 313 morgi lasów.

Następnym właścicielem Aleksandrowic był Wilhelm hrabia Żeleński, był on jednocześnie fundatorem szpitala czyli domu ubogich w Aleksandrowicach.

Po śmierci Wilhelma jego żona wyszła ponownie za mąż za Erazma Skarżyńskiego . Kolejnym właścicielem Aleksandrowic był Skarżyński Erazm herbu Bończa ( 1804-1871) – powstaniec 1830/31 i 1863 r. Od 1900 r. Aleksandrowice należały do ks. Dominika Radziwiłła. Po 1945 r. dwór i zespół folwarczny użytkuje Instytut Zootechniki z siedzibą w Balicach.

3. Misja.

Misja to syntetyczna wizja, swoistego rodzaju hasło określające cel do którego dążymy:

Aleksandrowice - przyjazne dla mieszkańców, atrakcyjne miejsce dla turystyki i wypoczynku mieszkańców Krakowa.

4. Analiza SWOT

Analiza SWOT to określenie silnych (strenghts) i słabych (weaknesses) stron miejscowości oraz szans, możliwości (opportunities) i zagrożeń (threats) jakie stwarzają zamierzenia rozwojowe.

Mocne strony:

1. Bliskie położenie Aleksandrowic w sąsiedztwie dużej aglomeracji miejskiej Krakowa.

2. Duże walory krajobrazowe Doliny Aleksandrowickiej wchodzącej w skład Jury Krakowsko - Częstochowskiej.

3. Łatwość dojazdu do Krakowa

4. Dostępność komunikacyjna: bliskość lotniska, autostrady.

5. Wzrastająca aktywność społeczna mieszkańców.

6. Znaczny potencjał ludzki.

7. Posiadanie atrakcyjnych terenów pod rekreację i wypoczynek

8. Posiadanie obiektów zabytkowych na terenie miejscowości.

Słabe strony:

1 Położenie na krańcach Gminy Zabierzów.

2. Słabe połączenie komunikacyjne z Zabierzowem.

3. Marginalizowanie potrzeb Aleksandrowic przez władze Gminy.

4. Brak silnego lobby na rzecz Aleksandrowic.

5. Słaba jakość dróg: powiatowej K2121(dawny nr 18102) i gminnych przebiegających przez Aleksandrowice.

6. Brak infrastruktury, zaplecza dla działalności społecznej, kulturalnej i sportowej.

7. Brak aktualnego planu zagospodarowania przestrzennego miejscowości.

Szanse:

1. Potrzeby turystyczne mieszkańców Krakowa.

2. Moda na turystykę „weekendową”.

3. Wykorzystanie wzrostu aktywności społecznej.

4. Możliwość korzystania ze środków pomocowych.

5. Stworzenie grup nacisku na władze lokalne.

Zagrożenia

1. Brak środków finansowych na realizację zamierzeń.

2. Zniechęcenie mieszkańców w realizacji zamierzeń.

3. Postępujące zubożenie społeczeństwa.

4. Wzrastające zanieczyszczenie środowiska, uciążliwości ze strony wzmożonego ruchu samochodowego.

5. Obszary strategiczne:

A. Rozwój infrastruktury.

B. Edukacja i kultura.

C. Sport i wypoczynek.

D. Turystyka i walory krajobrazowe.

E. Aktywność społeczna.

F. Bezpieczeństwo.

5.A. ROZWÓJ INFRASTRUKTURY.

A.1. Kanalizacja

A.2. Budynek Centrum Kulturalnego

A.3. Infrastruktura wokół boiska sportowego.

A.4. Oświetlenie

A.5. Drogi

A.1. Kanalizacja

Cel: objecie kanalizacją sanitarną wszystkich posesji w miejscowości, wykonanie niezbędnej kanalizacji wód opadowych.

(Cel zgodny z celem strategicznym C.1. ochrona środowiska SRGZ)

Działanie:

- zintensyfikowanie działań w celu budowy kanalizacji sanitarnej,

- wykonanie niezbędnej kanalizacji wód opadowych:

- regulacja, oczyszczenie i likwidacja przeszkód oraz przebudowa przepustu pod drogą powiatowa potoku Aleksandrówka,

- wzmocnienie wału stawu grożącego zalaniem niżej położonych posesji.

A.2. Budynek Centrum Kulturalnego.

Cel: stworzenie zaplecza na zebrania wiejskie, działalność kulturalną, spotkania różnych grup lokalnych.

(cel zgodny z celem strategicznym B.4. ochrona i pielęgnowanie lokalnego dziedzictwa kulturowego oraz D.3. silna rodzina, zdrowy styl życia SRGZ)

Działanie:

- budowa w centrum miejscowości budynku pełniącego funkcję świetlicy środowiskowej, placówki kulturalnej dla południowej części Gminy,

- pozyskanie przylegającej działki obok ośrodka zdrowia na parking i zaplecze techniczne Centrum Kulturalnego

A.3. Infrastruktura wokół boiska sportowego.

Cel: stworzenie warunków czynnego uprawiania sportu i rekreacji mieszkańcom Aleksandrowic ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb dzieci i młodzieży.

(cel zgodny z celem strategicznym D.3. silna rodzina zdrowy styl życia SRGZ)

Działanie:

- budowa budynku pełniącego funkcję zaplecza gospodarczego, socjalnego, sanitarnego przy boisku oraz zaplecze dla działalności rekreacyjnej mieszkańców.

- wykonanie odwodnienia boiska sportowego,

- wykonanie szatni - montaż i remont pozyskanego baraku z Burowa,

- budowa boiska do siatkówki i koszykówki,

- wykonanie altany - miejsca niedzielnych spotkań i wypoczynku mieszkańców,

- wykonanie ogrodzenia boiska z uwzględnieniem wysokich siatek za bramkami,

- oświetlenie boiska,

- siedzenia dla kibiców z częściowym zadaszeniem

- parking przy boisku służący jednocześnie turystom odwiedzającym Dolinkę Aleksandrowicką

A.4. Oświetlenie

Cel: zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańców.

(cel zgodny z celem strategicznym D.1. zapewnienie bezpieczeństwa na terenie gminy SRGZ)

Działanie:

- wykonanie oświetlenia dróg w miejscach tego wymagających.

A.5. Drogi

Cel: poprawa jakości stanu dróg i bezpieczeństwa mieszkańców.

(cel zgodny z celem strategicznym A.3. dobra komunikacja oraz D.1. zapewnienie bezpieczeństwa na terenie gminy SRGZ)

Działania:

- poprawa stanu jakości dróg powiatowej i gminnych.

- wykonanie odwodnienia dróg, uregulowanie odpływu wód opadowych.

- ograniczenie przejazdu dla samochodów o dużym tonażu zwłaszcza dla transportu kruszywa z Kopalni Porfiru w Zalasiu.

- egzekwowanie wprowadzonych ograniczeń prędkości, progi zwalniające.

- dokończenie budowy chodników przy drodze powiatowej.

- zatoka autobusowa przy drodze powiatowej w kierunku Krakowa, przy osiedlu

- wykonanie przejść dla pieszych na drodze powiatowej

- regulacja stanów prawych dróg dojazdowych do posesji byłego i obecnego sołtysa.

5.B. EDUKACJA I KULTURA

B.1. Zajęcia edukacyjne i zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży.

B.2. Oferta kulturalna dla mieszkańców.

B.3. Ochrona i pielęgnowanie lokalnego dziedzictwa.

B.1. Zajęcia edukacyjne i zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży.

Cel: stworzenie dzieciom i młodzieży możliwości korzystania z zajęć pozalekcyjnych, wyrównanie szans.

(cel zgodny z celem strategicznym B.2. podnoszenie poziomu wykształcenia dzieci i młodzieży oraz B.3. tworzenie systemu wspomagania edukacji SRGZ)

Działania:

- utworzenie w Aleksandrowicach świetlicy środowiskowej - Oddziału Gminnego Ośrodka Kultury prowadzącej naukę języków obcych, warsztaty zajęciowe dla dzieci i młodzieży.

- zorganizowanie dojazdu do GOK w Zabierzowie dla zajęć, które nie mogą być prowadzone w Aleksandrowicach,

- uruchomienie kafejki internetowej.

B.2. Oferta kulturalna dla mieszkańców Aleksandrowic.

Cel: uatrakcyjnienie i podniesienie poziomu życia mieszkańców.

(cel zgodny z celem strategicznym D.3. silna rodzina zdrowy styl życia oraz B.4. ochrona i pielęgnowanie lokalnego dziedzictwa kulturalnego SRGZ)

Działania:

- organizacja w ramach świetlicy środowiskowej stałych spotkań dla różnych grup mieszkańców np. spotkania dla seniorów,

- organizowanie kół zainteresowań, prelekcji, kursów,

- organizacja imprez rozrywkowo - kulturalnych w dni wolne np. zabawy, wieczorki, festyny,

- organizacja wycieczek i pielgrzymek do ciekawych i atrakcyjnych miejsc.

B.3. Ochrona i pielęgnowanie lokalnego dziedzictwa.

Cel: kultywowanie tradycji i zwyczajów lokalnych, ochrona zabytkowych obiektów.

(cel zgodny z celem strategicznym B.4. ochrona i pielęgnowanie lokalnego dziedzictwa kulturowego SRGZ)

Działania:

- aktywizowanie mieszkańców do uczestnictwa w uroczystościach promujących lokalną tradycję np.: dożynki, konkurs pisanek, budowa ołtarza na Boże Ciało.

- promowanie tradycyjnego stroju krakowskiego,

- podejmowanie działań w celu zachowania zabudowań folwarcznych,

- rekonstrukcja zabytkowej studni,

5.C. SPORT I WYPOCZYNEK

Cel: Propagowanie aktywnych form spędzania czasu wolnego przez mieszkańców Aleksandrowic.

(cel zgodny z celem strategicznym D.3. silna rodzina zdrowy styl życia SRGZ)

Działania:

- powołanie klubu sportowego zrzeszającego młodzież z Aleksandrowic i okolic,

- organizacja imprez sportowych,

- organizowanie niedzielnych form wypoczynku np.  wspólny grill, ognisko,

- stworzenie placu zabaw przy osiedlu oraz pozyskanie gruntów Instytutu Zootechniki na ten cel.

- ścieżka rowerowa oraz deptak spacerowy z Balic do Aleksandrowic wzdłuż drogi powiatowej.

5.D. TURYSTYKA I WALORY KRAJOBRAZOWE.

Cel: ukazanie walorów krajobrazowych Dolinki Aleksandrowickiej

(cel zgodny z celem strategicznym C.2. ochrona krajobrazu oraz C.1. ochrona środowiska SRGZ)

Działanie:

- wycięcie w uzgodnieniu z odpowiednimi służbami drzew i krzaków i ukazanie walorów Skały Krzywy Sąd,

- wytyczenie i oznakowanie szlaków turystycznych w Dolince Aleksandrowickiej,  z miejscami odpoczynku,

- wykonanie opracowani zagospodarowania terenów sołeckich pod względem turystycznym

- wytyczenie ścieżek rowerowych,

- promocja walorów krajobrazowych walorów miejscowości np. tablice informacyjne, folder turystyczny, informacje prasowe,

5. E. AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNA.

Cel: aktywizacja mieszkańców do podejmowania inicjatyw społecznych na rzecz rozwoju Aleksandrowic.

(cel zgodny z celem strategicznym A.1. aktywni i przedsiębiorcy mieszkańcy oraz D.3. silna rodzina, zdrowy styl życia SRGZ)

Działania:

- powołanie klubu sportowego,

- powołanie Stowarzyszenia Miłośników Aleksandrowic,

- częstsze konsultacje Rady Sołeckiej i Grupy Inicjatywnej z władzami gminy,

- aktywizacja mieszkańców w działania grup inicjatywnych,

- założenie i wydawanie lokalnej gazetki,

- pozyskiwanie zewnętrznych środków finansowych na realizację podejmowanych inicjatyw.

- nawiązanie współpracy z grupami, stowarzyszeniami z innych miejscowości,

- pomoc osobom i rodzinom znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej.

5. F. BEZPIECZEŃSTWO

Cel: zabezpieczenie bezpieczeństwa mieszkańców.

(cel zgodny z celem strategicznym D.1. zapewnienie bezpieczeństwa na terenie gminy SRGZ)

Działania:

- wzmożenie kontroli policji przestrzegania ograniczeń szybkości na drodze powiatowej,

- instalacja kamery (kamer) monitorujących bezpieczeństwo mieszkańców,

- przejścia dla pieszych na drodze powiatowej,

- progi zwalniające na drogach gminnych.